CARL ORFF

Carl Orff- en BIOGRAFIA

Carl Orff (Munich, Alemania, 1895 - 1982) alemaniar musikagilea izan zen.
Municheko Musika Akademian egin zituen musika ikasketak, eta H. Kaminski musikagilearekin osatu zituen. Zuzendari-lanetan aritu zen Munich, Mannheim eta Darmstadten.
1930. urtean Schulwerk izeneko zuzendaritza- eta musika-ikasbidea argitaratu zuen. 1937. urtean Monteverdiren opera batzuen moldaketak argitaratu zituen, eta urte hartan bertan idatzi zuen lanik famatuena: Carmina Burana, antzeztokirako kantata, Erdi Aroko poema batzuetan oinarritua.
Ondoren greziar antzerkietan eta Erdi Aroko misterioetan oinarritutako lanak idatzi zituen: Catulli carmina (1943), eta Trionfo di Afrodite (1953) Carmina Buranarekin batera Triunfi trilogia osatzen dutenak. Beste lan batzuk ditu: Der Mond (1939, Ilargia), Die Kluge (1943, Maltzurra), operak; Comœdia de Christi Resurrectione (1956), Pazkoko kantata; Ludus de nato infante mirificus (1960), jaiotza-antzerkia; eta Antigonæ (1949), Oedipus der Tyran (1959) eta Prometheus (1966), opera-trilogia.
1924. urtean, Dorothee Güntherrekin batera, Güntherschule dantza- eta musika-eskola sortu zuen; bertan perkusioa eta mugimendua erabili zituen, musika-irakaskuntza teknika berriak sortuz.



CARMINA BURANA:  O Fortuna

O Fortuna Latinez O Fortuna velut luna, statu variabilis, semper crescis aut decrescis; vita detestabilis nunc obdurat et tunc curat ludo mentis aciem, egestatem, potestatem dissolvit ut glaciem. Sors immanis et inanis, rota tu volubilis, status malus, vana salus semper dissolubilis, obumbrata et velata michi quoque niteris; nunc per ludum dorsum nudum fero tui sceleris. Sors salutis et virtutis michi nunc contraria, est affectus et defectus semper in angaria.Hac in hora sine mora corde pulsum tangite; quod per sortem sternit fortem, mecum omnes plangite!

O Fortuna Gazteleraz Oh Fortuna, como la luna variable de estado, siempre creces o decreces; ¡Que vida tan detestable! ahora oprimes después alivias como un juego, a la pobreza y al poder derrites como al hielo. Suerte monstruosa y vacía, tu rueda gira, perverso, la salud es vana siempre se difumina, sombrío y velado también a mi me mortificas; ahora en el juego llevo mi espalda desnuda por tu villanía. La Suerte en la salud y en la virtud está contra mí, me empuja y me lastra, siempre esclavizado. En esta hora, sin tardanza, toca las cuerdas vibrantes, porque la Suerte derriba al fuerte, llorad todos conmigo.

O Fortuna kantu hau zorteko erromatar Fortuna jainkosari dedikatua dago eta Vortumna-k, bere izena italikoarraz, “biratzen duena” esan nahi du.. Goiko irudian erdiaroko latinez idatzita ikus dezakegu eta alboan bere itzulpena gazteleraz. Poemaren estiloa alemniar estilo bat da, goliardoak, hau da eskaleen poesiak. Hemen  bere zorte txarraren gorabeherak adierazten ditu.

O Fortuna kantua oso famatua egin zen hainbat talde interpretatu egin dutelako eta filma batzutan erabilia izan delako, adibidez Excalibur filman.