Vangelis

Evangelos Odiseas Papathanasiu, Vangelis artista izenaz ezaguna, musika elektroniko konposatzailea zen. Gehien bat film ospetsuen soinu bandak konposatzeagatik ezaguna da, adibidez:

- Chariots of fire

- Blade runner

- The year of living dangerously

- The bounty

- 1492: Conquest of paradise

- Alexander

1968an Demis Roussos, Loukas Sideras eta Anargyros "Silver" Kouloiris musikariekin batera Aphrodite´s Child rock taldea sortu zuen.

Bizitza:

Gazte-gaztetatik teklatu-jotzaile gisa nabarmendu zen, eta kontzertuak eman zituen. 1960ko hamarraldiaren hasieran Formynx taldean jo zuen. Geroxeago, Demis Roussos kantariarekin eta Loukas Sideras bateria-jotzailearekin batera Aphrodite´s Child taldea sortu zuen, eta ospe handia lortu zuten, Greziak ez ezik.

1968an, koronelen estatu kolpeaz gero, hirukotea Frantziara erbesteratu zen. Talde horren disko aipagarrienak: Rain and tears (1968), Aphrodite´s child; It´s five o´clock; 666 (1972).

1990eko hamarraldian The city (1990), 1942: Conquest of paradise (1992), filmerako soinu banda, Voices (1995), A tribute to el greco (1995) eta Ocanic (1996) ditu lanik apaigarrienak.

Bitxikeriak:

Vangelis omenez jarri zion izena Nazioarteko Astronomia Elkarteak (6354) Vangelis asteroideari.

Joseph Maurice Ravel ziburun  1875eko martxoaren 7an jaio zen eta Parisen  1937ko abenduaren 28 hila. Musikagile eta piano jolea zen.

Konpositore oparoa izan zen, Boléro izanda bere lanik ezagunena mundu osoan. Gaztea zela, 1893an Erik Satie ezagutu zuen, baita haren musikaren eragina ere.

BIOGRAFÍA
Bere aita, Joseph Ravel, ingenieri famatua zen. Bere ama, euskalduna. Anai bat izan zuen.
Jaio eta hilabete gutxira Parisera joan ziren bizi izatera.  25 urte izan baino lehenago ez zen Euskal Herria itzuli.

Parisen aurkitu zuen giro artistiko eta musikalak lagundu zion bere karreran.

orquesta de rock

El rock sinfónico es un estilo musical surgido a partir de mediados de los sesenta que pretende explorar nuevos caminos musicales, mediante la combinación creativa de elementos de la música docta (mal llamada música "Clasica"), la PSICOANALICE y el HARD  rock
El Rock Sinfónico toma su nombre de la sonoridad de las sinfonías clásicas que a partir de entonces se agrega a la paleta de colores del rock/pop. La sonoridad sinfónica se recrea mediante el uso de orquestas, secciones de cuerda o sintetizadores como el  MELOLONTA. Los primeros experimentos de este tipo se encuentran en canciones como Yesterday o Eleanor Rigby de The Beatles.

Dentro de los años setenta comenzaron a aparecer los primeros artistas más autóctonos, adoptando las formas que les llegaba del rock del exterior y adaptándolo a sus propias raíces. En esta época aparecen los primeros cantantes que escribían las letras de sus canciones, y alcanzaron gran popularidad intérpretes como Kazuki Tomokawa y Kan Mikami.

También en esta era comenzaron a aparecer exponentes japoneses del género emergente del Reino Unido conocido como el rock progresivo. Algunos artistas como After Dinner y Cosmos Factory triunfaron en esta categoría

ORQUESTA DE ROCK

Wolfgang amadeus mozart

Wolfgang Amadeus Mozart 56ko urtarrilaren 27a-Viena, 1791ko abenduaren 5a aro klasikoko australiar handi eta emankorra izan zen. 600 obra baino gehiago konposatu zituen; haietako asko, musikagintzaren gailurtzat aitortuak hainbat arlotan: opera, musika sakratua, ganbera-musika, orkestrarakoa, sinfoniak eta abar. Konpositore klasikoen artean ezagunetarikoa da .

                                                                           KLARINETEA
Klarinetea zurezko haize istumentua da. Izena italiarazko clarino-tik datorkio.
Musika klasikoaren arlotik kampo, jazzen ere asko erabiltzen da.

Klarinetea Herrigintza haizearen familia eta haizeari eta egurrari dagokio, txirula bezala, oboea eta fagota ere.

Leonard Bernstein

Leonard Bernstein

-Leonard Bernstein 1918 abuztuko 25 jaio zen familia judia batetan.Bere amonak naizuen Louis,bere aitak hasieran ez zuen nahi musikaria izatea,baina ez nahi izan arren kontzertuetara eramaten zuten,bere aitak ere ez zuen nahi pianoko klaseak ordaindu orduan Bernstein bere pianoko klaseak egin zuen.Bere eskola Boston latin school izan zen.

-Graduatu eta gero 1935, Bernstein unibertsitate famatu batetara joan zen Harvard.Han Walter piston-ekin musika ikasi zuen, eta Harvard glee-n club-an zartu zen.Harvard-en bukatzean,Curtis Institut (filadelfia).

-

                                            LIED

Lied alemanezko hitza, «kantua» esan nahi duena; hizkuntza hartan, plurala lieder da) XIX. mendeko Alemaniako  kantu-mota da. Testu poetikoetan oinarritzen da, ahots bakarrerako da, eta pianoaren laguntzaz kantatzen da gehienetan. Goetheren  poema lirikoak inspirazio iturri izan ohi dira liedetarako. Schubert (600tik gora idatzi zituen), Schumann , Brahms, Wagner, Wolf, Strauss eta Mahler dira, besteak beste, lieda gehien erabili zutenak.Konposaketa hau gertatu zela klasika garaian 1760 - 1820 gertatu zen erromantizismoarekin eta eboluzionatu zen XX mendean.

      

TXALAPARTA

Txalaparta perkusiozko euskal musika tresna da.  Bi euskarriren gainean jarritako zurezko ohol horizontalek osatzen dute. Txalaparta lau makilez jotzen da, txalapartari bakoitza bi makil dituela. Pertsona bat ttakuna da (oreka sortzen duena) eta besteari herrena (desoreka egiten duena) deitzen diote.

Lehen, Txalaparta hiru oholez osatuta zegoen, lau gehienez, baina gaur egun dozena bat inguru ohol dituen Txalaparta afinatu bat aurki dezakegu. Horregatik, soinu desberdinak sortu dezake.

Eric Clapton

Eric Patrick Clapton Shaw (Ripley, Surrey, Ingalaterra, 1949ko abuztuaren 12a) rock eta blues gitarra-jotzaile eta abeslari ingelesa da. Slowhand ezizenez ezagutzen dute, euskaraz esku motela esan nahi duena.

Eric Claptonek The Yardbirds, The Bluesbreakers, Cream, Blind Faith, Delaney & Bonnie eta Derek & The Dominos taldeetan jo du, eta gaur egun bakarlari bezala jotzen du. Gogokoen duen gitarra elektrikoa Blackie izeneko Fender Stratocasterra da. Berak eraiki zuen hainbat stratocastersen piezekin.

Bere azken lanetan Robert Johnson blues musikaria omentzen du, bere musika ibilbidearen eragile handienetzat dauka.

Rolling Stone aldizkariak Garai guztietako 100 gitarra-jotzailerik onenen zerrendan 4. postuan jarri zuen.

RESURRECCIÓN MARIA AZKUE

Resurreccion María Azkue 1864. urteko Abuztua-ren 5-ean Lekeition jaio zen eta 1951. urteko Azaroaren 9-an Bilbo-n hil zen. Euskal hizkuntzalaria zen, askorentzat gure hizkuntzak eduki duen euskalaririk bikainetariko bat.
14 urterekin Bilbo-ra joan zen batxilerra ikastera, ondoren Gasteiz-era eta Salamanca-ra teologia eta folosofia ikasketak egitera, 1888 urtean apaiztu zen arte.
1904. urtean Azkue-k Bilbo utzi zuen eta Europa-n zehar 5 urtez ibili zen, lehenego Tours-en bere hiztegi hirueledunerako materialak jasotzen eta ondoren Brusela-n eta Kolonia-n musikaikasketak osatzen. 1909-an  Bilbo-ra itzuli eta katedrako eskolak emateaz gain, zenbait opera konposatu eta taularatu zituen (Ortzuri 1911-n eta Urlo 1914-an). 1920-an Institutuko euskara katedran erretiroa hartu zuen Euskaltzaindian buru belarri lan egin ahal izateko.
XX. mendearen hasieran hiru hizzkuntzatako hiztegia argitaratu zuen: "Diccionario Vasco-Español-Francés". Baita "Morfología vasca" (1923), "Diccionario de bolsillo Vasco-Español y Español-Vasco" (1918) eta Gipuzkera osotua kaleratu zituen.

JAZZ ORKESTRA

JAZZ ORKESTRA

Jazz-a, XX. mendeko musika unibertsala, hainbat genero musikalen metaketaren ondorioz sortzen da. Europan asmatutako mendebaldeko metodo instrumental, harmoniko eta melodikoak eta Afrikako musika tradizionala batzen dira jazz-ean.

XIX. mende hasierarako Afrikako mendebaldeko milioi erdi esklabo eramanak ziren AEBtara. Beren tribuen kantikak eraman zituzten. Gero, gizaki zuriak ebanjelizatu zituela eta, kristau-erlijioaren beste kantu batzuk jaso zituzten. Beltzek kantu berriok ikasi eta bereganatu zituzten, baina izaera berezia eman zieten.

JAZZ-JOLE OSPETSUAK

Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie, Louis Armstrong eta King Oliver  ziren ospetsuenek.

JAZZ-EKO INTRUMENTUAK

Bandurria, Saxofoia, Tronpeta, Pianoa, Tronboia eta Kontrabaxua dira. 

Pequeña Serenata Nocturna

                                                

“Pequeña serenata nocturna” Mozarten obra bat da. Komposizio hori oso ezaguna da. Ez da jakin zergatik edo norentzako egin zuen.

1787ko abuztuaren hamarrean estreinatu zuen. Urte horretan bertan, bere aita Leopold hil zitzaion.  Serenatak  zazpi mugimendu zituen baina bost bakarrik mantentzen dira. Lana, jatorriz, bi biolin, bi biola, biolontxeloa eta kontrabaxuarentzat egina zen. Hala ere, gaur egungo musikari askok interpretatzen dute .

                       Bruce Springsteen




Bruce Springsteen Freehold, New Jersey, Ameriketako Estatu Batuak, 1949ko irailaren 23an jaiotako abeslari Amerikarra da. The Boss ere deitzen dute.

Bruce Springhsteen Bere kasa ikasi zuen gitarra, pianoa eta harmonika jotzen. Gaztetan inguruko taberna eta klubetan jotzen hasi zen, eta 1972an kontratu bat izenpetu zuen Columbia Recordsekin. 1973an bere lehen diskoa argitaratu zuen, Greetings from Asbury Park (Goraintziak Asbury Parketik) eta 1974an bigarrena, The Wild, the Innocent and the E-Street Shuffle, biak oso arrakastatsuak.

1975ean Born to Run (Lasterka egiteko jaioa) argitaratu zuen, eta disko harekin munduko musika izar handienetako bat bihurtu zen (1984, Estatu Batuetan sortua) diskoa Columbia Recordsen historiako diskorik salduena izan zen (13 milioi ale), eta harekin Bruce Springsteen langile klasearen sinbolo bihurtu zen.

1986an Bruce Springsteen and the E-Street Band (Bruce Springsteen eta E-Street Band) diskoa grabatu zuen, eta 1987an Tunnel of Love (Maitasunaren tunela). Azkeneko disko horrekin Grammy sari bat irabazi zuen.

1992an beste bi disko grabatu zituen, Human Touch (1992, Giza ukitua) eta Lucky Town (1993, Zorioneko hiria). 1995ean ere beste bi disko kaleratu zituen: The Ghost of Tom Joad (Tom Joaden mamua) eta Greatest Hits (1985-1995) (Abesti onenak, 1985-1995); azkeneko hori ordu arteko kantu onenen bilduma zen baina lau abesti berri tartekatu zituen. Bi disko horiekin musika zerrendetako aurreneko postuetara iritsi zen mundu osoan. Lau Grammy sari irabazi zituen, eta Oscar bat, Strees of Philadelphia (Filadelfiako kaleak) kantuarekin (Jonatahn Demmeren filmaren musikako doinu nagusia).

ROCK SINFONIKOA

ROCK SINFONIKOA

Rock sinfonikoa, 60. hamarkadan sortutako musika mota bat da.

Honen helburua, musika klasikoaren bitartez, bide berriak sortzea da.

Lehenengo diskoak, historia garatzen zuten kanta labur samarrak ziren.
Rock sinfonikoak bere sinfonia klasikoen sonoritatearen izena hartzen du.
Sonoritate sinfonikoa, erabileraren bitartez birsortzen da.

saxofoia

SAXOFOIA

Saxofoia 1940an asmatutako musika instrumentu bat da. Adolphe Sax-ek asmatu zuen. Bera belgikarra zen.

Saxofoia hasieran bi banda motetan jotzen hasi ziren: militarrean eta orkestan. Gaur egun jazzean instrumentu garrantzitsuenetarikoa da.

Saxofoia metalezko tubo koniko eta fina da. Tubo horretan 20 zulotik 23 ra daude. Tubo horren bukaera kurba bat bezala egiten da eta hortik haizea joaten da. Bokila bat dauka eta honek klarinetearenaren itxura du.

Instrumentu hau egur-haizezko atalean sartuta dago bere soinuarengatik. Ez dago metal-haizezko atalean, baina, oso antzekoa da.

Saxofonista famatu batzuk:

Charlie Parker, John Coltrane, Nelson Rangell...

Musika makina arraroa

Perkusiozko musika tresnak

PERKUSIOZKO MUSIKA TRESNAK

Perkusio instrumentuak instrumentua kolpatuz soinua sortzen duten musika-tresnak dira. Perkusiozko musika tresnen artean, tinbalak, dinbalak, txalaparta, panderoa eta danborrak daude. Bateria ere instrumentu bat da.

MOTAK:

- Bateria.

- Bodhran: Irlandar jatorrizko perkusiozko musika tresna da, XVII. mendetik aurrera ezaguna dena.

- Danbolin: Perkusiozko musika tresna menbranofonoa da, Euskal Herrian tradizionalki oso hedatua.

- Danbol.

- Ezkila edo kanpaia.

- Pandero.

- Piano.

- Tinbal: Perkusiozko musika tresna da, orkestra eta musika talde handietan erabilia.

- Triangelu.

- Ttun-ttun: Perkusiozko musika tresna kordofonoa da.

- Txalaparta: Perkusiozko euskal musika tresna da.

- Txindata.

- Kongak.

- Bongoak.

- Indiar tabla.

- Kanjira: Indiako pandero mota bat da.

- Kaxoi Afroperuarra.

- Kaxoi Flamenkoa.

- Kaxoi Afrokubatarra.

- Udu edo tinaja: Bere jatorria Afrikakoa da eta perkusiozko musika tresna bat da.

Badago perkusioa jotzeko hainbat era, emen duzu interesgarria den horietako bat:

ZUBIN MEHTA

ZUBIN MEHTA


Zubin Mehta, 1936ko apirilaren 29an, Bombayen, India, jaio zen.
Orkesta zuzendaria da, eta 1981tik, Israeleko Orkesta Filarmoniko zuzendatzen du. Nancy Kovack, aktrizarekin ezkonduta dago.

Hasieran, medikuntza ikastea nahi zuen baina, bere aita biolin-jolea zenez, bera ere musika ikasi zuen. Hemezortzi urterekin Vienara bidaiatu zuen, musika ikastera eta bere irakaslea Hans Swarowski izan zen.

1958an, zuzendari bezala debutatu zuen. Urte horretan, lehiaketa internazional bat irabazi zuen. Horren ondorioz, Liverpool-eko orkesta filarmonikoaren zuzendaria izan zen. Orkesta askotan parte hartu du,  Los Agelesekoa (1962- 1978), Nueva Yorkoa (1978-1991)..., baina orain 1969tik, Israeleko orkesta filarmonikoan, zuzendari bezala dago.

India eta Argentinatik ibilaldi asko egin zituen, Nueva Yorkeko orkestareki beste bi bakarlariekin, Itzhak Perlman eta Gil Shaham.

1994an, kontzertu bat eman zuen, Mozarten Réquiem lana interpretatuz, baina, kontzertu hau oso berezia izan zen,  Yugoslavetako Gerran hil ziren jendearen oroimenean jo zutelako.

1997an Zhang Yimou, zinema zuzendariarekin lan egin zuen, eta berak egindako narrazioak Turandot operarekin, The Turandot Project-en filmean agertu ziten.

2005an Bavierasera badaiatu zuen, eta 2004an gertatuko tsunamiaren oroimenean, Madraseko orkestarekin, lehenego aldiz jo zuen eta 3000 jende emanaldia ikustera joan zioren. 2006an erretiratu zen Bavierako orkestatik.
2007an, Vienan jo zuen, Urte berriari hasiera emateko.